De najaars excursie gaat deze keer naar Dusseldorf: K21, Kunst im Tunnel en K20. Goed georganiseerd, prettige busreis, lekkere koffie, stroopwafels, krentenbollen en mandarijnen.
Fijn gezelschap en veel om over te praten tijdens de busreis, kortom: helemaal goed!
Rond 11.30 uur worden we afgezet bij K21, onderdeel van de Kunstsammlung Nordrhein Westfalen, waar 21e eeuwse kunst wordt tentoongesteld. Op de twee bovenste verdiepingen is de vaste collectie: ruimtes waarin kunstwerken van gerenommeerde 21e eeuwse kunstenaars te zien zijn en niet te vergeten het werk “in Orbit” van Tomas Saraceno.
Onze reis is ondernomen om het werk van Carsten Nicolai te bekijken. De ruime onderverdieping is met zijn werken ingericht. 40 multimedia installaties, modellen, film, beelden, prints en schilderijen vullen de ruimte.
Nicolai is geboren in 1965 in Karl-Marx-Stadt, nu Chemnitz. Hij woont nu in Berlijn, werkt als kunstenaar en musicus, onder de naam Alva Noto. Hij werkt op het snijvlak van beeldende kunst, muziek en wetenschap. Zijn werk gaat over licht en donker, geluid en stilte, ruimte en tijd, chaos en orde. Met zijn werken creëert hij contrasten en is hij bezig om vragen op te roepen over deze onderwerpen.
De voorwerpen/installaties zijn koel, elegant en technisch en gaan over technische en natuurwetenschappelijke theorien, Nicolai onderzoekt deze en experimenteert hiermee.
Wat levert dat op? Een kleine selectie uit de 40 werken,die uiteraard de veelheid en diversiteit van de werken te kort doet. Midden in de ruimte staat een groot werk, tele, uit 2018. Twee grote voorwerpen zijn op relatief grote afstand van elkaar geplaatst. Als je ze bij elkaar zou zetten zou het 1 groot geometrisch voorwerp kunnen zijn. De twee kanten die tegen over elkaar staan hebben grote spiegels, die met elkaar in verbinding staan door twee laser stralen. Zij activeren elkaar. Nicolai is gefascineerd door zogenaamde zelf reproducerende systemen. Als zij eenmaal in beweging zijn gezet houden zij zichzelf in beweging.
Sekundenschlaf uit 2018 en augenblick uit 2019 zijn twee massieve aluminium voorwerpen. Zij vertegenwoordigen de akoestische golf die ontstaat als deze woorden worden uitgesproken.
En als laatste: tired light uit 2019: ook een natuurwetenschappelijke theorie, deze keer over licht. Photons verliezen hun energie als zij grote afstanden door hen universum hebben gereisd. Deze theorie is inmiddels achterhaald. Nicolai gebruikt de melancholische titel, tired light, en maakte naar aanleiding hiervan een serie monochrome prints.
Om 14.00 uur lopen we naar Kunst im Tunnel, een kleine galerie in een tunnel onder de Rijn boulevard. Daar is onder de titel “Taking Root” werk te zien van elf kunstenaars (schilders en video-makers) uit Europa en Amerika. Deze kunstenaars zijn samen gebracht omdat zij hun roots en inspiratie in deze verwarrende tijden niet vinden in de grote wereldcrises en conflicten, maar in hun eigen omgeving, landschap, jeugdherinneringen, iconen uit allerlei mogelijke bronnen.
Bijvoorbeeld Liesbeth Piena, 1993, uit Hengelo. Van haar zijn een aantal schilderijen te zien. Zij observeert haar omgeving en schildert dan bijvoorbeeld de bladeren van een plant of de schaduw die de plant veroorzakt. Zij schrijft: ik kijk naar vormen, structuren, kleuren, schaduwen en compositie en hoe deze veranderen onder de invloed van licht.
Na dit korte bezoek vertrekken we met de bus naar K20, waar werken van Edvard Munch te zien zijn. Munch: wereldberoemd om zijn schreeuw, heeft natuurlijk nog meer in petto.
Ook in dit museum is een indrukwekkende vaste collectie van 20e eeuwse kunst te zien op de tweede en derde etage, op de begane grond zijn de tijdelijke
tentoonstellingen te zien.
Munch leefde van 1863 tot 1944 in Noorwegen en ontwikkelt zich als expressionist. Hij geeft niet alleen dat weer wat hij ziet, maar voegt daar ook aan toe wat hij daar achter verwacht en erbij ervaart.
Deze tentoonstelling is samengesteld door Karl Ove Knausgard, de Noorse schrijver, vooral bekend van zijn zesdelige autobiografische roman, hij heeft de schilderijen gekozen vanuit een persoonlijk perspectief. In de begeleidende folder staan, op uitdrukkelijk verzoek van Knausgard, geen verklarende teksten. Het is zijn bedoeling dat de bezoeker de werken met een frisse blik bekijkt en een eigen mening vormt. De 138 werken zijn onderverdeeld in vier thema’s: Licht en landschap, het bos, chaos en kracht, de anderen. Werken in olieverf, maar ook etsen, houtsnedes en lithos. Ook is er nog tijd om de collectie van K20 te bekijken.
Om 17.45 verzamelen we weer en na een hilarische check van de presentielijst, rijden we in de bus terug naar Utrecht. Na een dag vol kunst, zeer veelzijdig en divers, is er ook op de terugweg weer veel te overdenken en te bespreken.
Yvonne Postma (vijfdejaars)