Een verslag van Heleen Croonen.

Excursie naar Essen en Duisburg
In ongeveer tweeënhalf uur rijden we met de touringcar van Utrecht via Malden naar Duisburg om Museum Küppersmühle te bezoeken. Het museum is een indrukwekkend industrieel gebouw. De grote graansilo in het midden van het complex is imposant in de architectuur opgenomen. Vanaf de expositieruimte op de begane grond omhoogkijkend zie je de volledige hoogte van de silo, een metershoge grote vrije ruimte. Het duizelt me.
In het museum zijn drie etages met moderne kunst te bewonderen. Op elke etage is de ene kant van het gebouw via een loopbrug door de monumentale silo met de andere zalen verbonden, zodat je tijdens het dwalen door het museum elke keer de grootsheid van het pand beleeft.

We krijgen een rondleiding door de overzichtstentoonstelling van het werk van Martin Assig (1959) ‘Weil ich Mensch bin’. Hij combineert beeld en taal in zijn tekeningen en schilderingen. De ene keer met een knipoog, de andere keer confronterend. Bijzonder vond ik het werk waarbij hij de omtrek van een mensfiguur volledig uit zinnen vorm heeft gegeven. Lang kijk ik naar het ruimtelijk werk van Abraham David Christian, een tot cirkels gevormde doorlopende lijn van brons, met de uiteinden onzichtbaar aan elkaar verbonden. Geen begin, geen eind, alleen de omwentelende beweging.
Eén zaal is volledig gewijd aan Anselm Kiefer. Hier hangen vier werken die van de vloer tot het plafond reiken. Er is één werk dat in jn beleving een samenvoeging van schilder- en beeldhouwkunst vormt in die zin dat verf, cement en zand dik en ruw zijn aangebracht en de afbeelding een omvangrijke ruimte verbeeld waardoor dit schilderij de schilderdiscipline ontstijgt.
Na de rondgang door dit museum heb ik ruimschoots inspiratie opgedaan en enorm veel zin om zelf aan de slag te gaan en nieuwe vormen en werkwijzen uit te proberen. Maar we gaan door. De touringcar brengt ons comfortabel naar Essen. Koffie en stroopwafels, een sappige mandarijn, druk gepraat en gezellig gonzend geroezemoes.

In Museum Folkwang in Essen bekijken we de overzichtstentoonstelling van de Amerikaanse Helen Frankenthaler (1928-2011). Ze heeft groot werk gemaakt en durfde in haar tijd al enkel een paar flinke gekleurde vormen op een reusachtig doek te zetten en te besluiten dat haar werk daarmee af was. Gefascineerd kijk ik naar een schildering op papier waar alleen de rechter hoek een groot paars grillig vlak heeft. Ik moet aan de geleerde begrippen van de afgelopen les ruimtelijk denken: zie ik hangen, zie ik vallen? Het vlak drukt duidelijk naar beneden, ik voel het gewicht en zwaarte van het kleurvlak.
De suppoosten in Duitsland lopen in grote getalen door de museumzalen, streng controlerend of de tas niet te groot is en of je niet te dicht bij het kunstwerk staat om de verfdikte of de kleurovergangen te observeren. Maar na twee keer te zijn aangesproken weet ik welke afstand toelaatbaar is.
De expositie over de expressionisten pakken we ook nog mee en hier hangen veel werken van Kirchner, Nolde

en Paula Modersohn – Becker. De kleur en compositie van een vroege Jawlensky treft me: een man loopt door een donker bebost landschap. Het zichtpunt is van boven, je kijkt als toeschouwer vanuit de boomtoppen.
Ook andere werken met een horizon bovenin het doek trekken mijn aandacht. Observerend besef ik dat het de schilder kans biedt om de grond en begroeiing van het tafereel te schilderen. Als toeschouwer beleef ik dat ik in het landschap opgenomen ben en er deel van uitmaak. De donkere zee van Nolde met woest overslaande en schuimende golven, ik dein mee in het pulserende water.
In de centrale hal hangt een live camera gericht op de bezoekers, die de opgenomen beelden vertraagd projecteert. Wachtend op het verzamelen voor de terugrit spelen en bewegen we met een groep studiegenoten voor de camera en gieren het uit van de pret wanneer we onszelf vertraagd terugzien.
Al met al een gezellige en echt nuttige dag. Het is zó leuk en interessant om met allemaal leergierige kunstliefhebbers door de zalen te struinen, samen te observeren en analyseren en elkaar op mooie markante werken te wijzen. Je ziet zoveel meer als je met anderen naar hetzelfde werk kijkt. Voldaan rijden we door het donker weer naar Malden en Utrecht.
Lucia van Waveren (eerste jaar)

De najaars excursie gaat deze keer naar Dusseldorf: K21, Kunst im Tunnel en K20. Goed georganiseerd, prettige busreis, lekkere koffie, stroopwafels, krentenbollen en mandarijnen.
Fijn gezelschap en veel om over te praten tijdens de busreis, kortom: helemaal goed!
Rond 11.30 uur worden we afgezet bij K21, onderdeel van de Kunstsammlung Nordrhein Westfalen, waar 21e eeuwse kunst wordt tentoongesteld. Op de twee bovenste verdiepingen is de vaste collectie: ruimtes waarin kunstwerken van gerenommeerde 21e eeuwse kunstenaars te zien zijn en niet te vergeten het werk “in Orbit” van Tomas Saraceno.
Onze reis is ondernomen om het werk van Carsten Nicolai te bekijken. De ruime onderverdieping is met zijn werken ingericht. 40 multimedia installaties, modellen, film, beelden, prints en schilderijen vullen de ruimte.
Nicolai is geboren in 1965 in Karl-Marx-Stadt, nu Chemnitz. Hij woont nu in Berlijn, werkt als kunstenaar en musicus, onder de naam Alva Noto. Hij werkt op het snijvlak van beeldende kunst, muziek en wetenschap. Zijn werk gaat over licht en donker, geluid en stilte, ruimte en tijd, chaos en orde. Met zijn werken creëert hij contrasten en is hij bezig om vragen op te roepen over deze onderwerpen.
De voorwerpen/installaties zijn koel, elegant en technisch en gaan over technische en natuurwetenschappelijke theorien, Nicolai onderzoekt deze en experimenteert hiermee.

Lees meer...

Vanuit de boot vanaf het vliegveld zie je de karakteristieke gebouwen van Venetië steeds dichterbij komen. Dan loop je een paar bruggen over, langs het ‘ospedale’, over het plein. De route gaat nog door wat steegjes en daar staat Foresteria Valdese waar we de komende dagen zullen verblijven. Een eenvoudige hostel die de NAU-familie al jaren als uitvalsbasis gebruikt tijdens de Biënnale van Venetië.
Maandagochtend start daar de dag met een min of meer gezamenlijk ontbijt. Studenten uit verschillende jaren maken kennis of praten bij over elkaars werk.
De eerste dag begint met een overzichtstentoonstelling van Jannis Kounellis in het Prada.
In één van de imposante grote gebouwen van Venetië, waar je binnenkomt en je overweldigd wordt door de ruimte, kijken we naar grote imposante werken. Zware metalen zoals lood en staal, enorme kasten, vuur, roet. Niet alleen het oog is overweldigd maar ook de rest van de zintuigen. De geur van koffie op kleine weegschaaltjes, zakken met bonen, een verzameling van glaasjes grappa en de gasbranders van een aantal installaties. De grappa vult de gehele bovenverdieping met zijn geur. Ondanks dat zijn er mensen die het niet ruiken en terug moeten naar de kamer om het te checken. In de hal wordt gesproken over het begrijpen van een specifiek werk en dat je het soms moet zien als poëzie. Mijn persoonlijke hoogtepunt is de installatie met kasten die aan het plafond hangen.

Terwijl buiten de overvolle toeristenbootjes door de Venetiaanse grachten varen in de volle zon bekijken wij Luc Tuymans in het Palazzo Grassi. Prettig in de airconditioning hangen de veelal grijsachtige werken. De grimmigheid van zijn werken voert de boventoon met verwijzingen naar nazikampen en andere ellende. Sober van kleur en sober van compositie. Ik sta er nog niet zo voor open merk ik. De meningen zijn verdeeld: de vroege werken worden over het algemeen wel gewaardeerd, de latere vallen minder in de smaak. De manier van schilderen wordt soms gezien als een trucje. Het sobere kleurgebruik wordt ook niet altijd prettig gevonden. Over het zelfportret hoorde ik dan weer lovende woorden over de techniek. Van een afstand treffend en van dichtbij pixelachting als een ingezoomde digitale foto. De details die de kunstenaar schildert en uitvergroot, uit zijn context haalt, en zo een eigen podium geeft, zijn wel bijzonder om te zien. Zelf vond ik de drie werken van de grachten die Ridderkerk blijkt te hebben, erg bijzonder.We gaan weer lopen. We lopen alles in Venetië. Nu naar Punta Della Dogana.

Lees meer...

Nostalgie, stroopwafels, krentenbollen en mandarijnen..

Uitnodigende mail van Guda:
Nostalgie? Mee met de NAU excursie naar Gent zaterdag 30 maart? Zou leuk zijn jullie weer te zien onder het genot van een kop koffie/thee met stroopwafel in de bus :-)

Aan deze oproep heb ik en een aantal eerder afgestudeerden (van de lichting 2017 waren we met zijn vieren) gehoor gegeven. Geen spijt van want wat zijn het mooie musea daar in Gent. Het was heerlijk weer en aan het eind van de middag zaten we met zijn allen (? In ieder geval velen) buiten in de zon toen Guda zei dat niemand zich aangemeld had om een stukje te schrijven over de excursie, heb ik aangeboden dat te doen. In de NAU-tijd heb ik dat tenslotte nooit gedaan en op deze manier kan ik iets terug doen voor al die goede zorgen, elke excursie weer opnieuw. Super is dat en fantastisch om dat nogmaals mee te mogen maken.

Nadeel is wel dat ik niet rond gelopen heb met het idee om een evenwichtig reisverslag te moeten maken. Het wordt dan ook mijn impressie: “Wat is mij opgevallen cq bijgebleven van deze mooie dag”.

We hebben eerst een rondleiding gehad in het SMAK van een man die er veel vanaf weet en het ook nog eens heel goed en enthousiast kon vertellen. Geslaagde rondleiding dus.

Installatie van Arthur Barrio:
   

Lees meer...

Dit najaar (24 november 2018) was de excursie van de NAU naar Wiels en KANAL in Brussel.
In Wiels, een grote betonnen kolos waar vroeger een bierbrouwerij zat, begonnen we met een rondleiding langs het werk van René Daniëls. Daniëls werd al vroeg erkend als een belangrijk kunstenaar. In zijn schilderijen experimenteert hij met een diversiteit aan stijlen. Maar tegelijk is er inhoudelijk sprake van het maken van een poëtisch universum. Daniëls vertelt, associeert, interpreteert. Hij onderzoekt verbanden tussen woord en beeld, hij is bezig met woordspelingen.
Zijn werken geven aanleiding tot het leggen van verbanden, het zoeken naar interpretaties.In het schilderij "Gespletenheid, geaccepteerd" kun je een hele zoektocht naar verbanden en bedoelingen ondernemen. Je ziet een deel van een staande figuur, maar het stelt ook een jas voor die aan een haakje aan een boom hangt Maar, is dat wel een boom? Links en rechts lijken twee bomen verdacht veel op benen die in de lucht steken.... En waar is het hoofd? Waarom die donkerblauwe vlek rechts?
De rondleider van de groep waarin ik was ingedeeld, liet ons nadenken over wat we zagen. Soms liep het wat voorzichtig, maar er kwamen ook verrassende opmerkingen over wat sommigen in de groep herkenden of interpreteerden in de verschillende werken

Lees meer...

Studenten en docenten van de Nieuwe Academie Utrecht (NAU) bezochten Berlijn van 25 tot 30 augustus. Aanleiding was de Berlin Biennale.

We verbleven in een hostel van een kerk gelegen tussen de wijken Kreuzberg en Schöneberg, en huurden fietsen om de hoek. Het ontbijt werd geserveerd om 8.00u, gelijk met het luiden van de klokken voor de mis, dus daar werden we niet verwacht.
Dagelijks fietsten we in kleinere groepjes, elk gegidst door een van de docenten, naar onze bestemmingen. Frans ontpopte zich als stadsguerilla met sluiproutes en afstekers en tartte zelfs enkele rode lichten - Berlijn is een zeer diverse stad, met drukke en ook veel rustige straten, relatief ruim en met veel groen, vaak met een fietsstrook. Soms gingen we dwars door Potsdammerplatz tussen de bussen en toeristen. We zijn niemand echt kwijtgeraakt, af en toe was Jos even uit beeld als hij een foto nam, en zelfs Lotte met de taxi dook elke keer op het juiste moment weer op.

Het volledige verslag kunt u lezen in de pdf

Op 31 maart was het zover: de voorjaarsexcursie van de NAU. Dit keer ging het naar Brussel, waar maar liefst 5 tentoonstellingen in twee musea op het programma stonden. Om 9 uur vertrokken we vanaf de vertrouwde plek achter Utrecht Centraal met achter het stuur Kees-Jan, ook al jaren de rustige en relaxte chauffeur. Na meer dan twee uur bus rijden kwamen we aan bij het kunstcentrum Wiels waar we twee tentoonstellingen gingen bekijken.



Het begon met een rondleiding bij de tentoonstelling Paroles van Saâdane Afif. De Franse titel Paroles laat zich vertalen als “teksten”. Bij ieder werk van Afif kon je op de muren om de meestal ruimtelijke werken heen tekstjes lezen. Die teksten waren gelukkig geen ingewikkelde teksten van curatoren of kunsthistorici, maar eerder teksten voor liedjes – waarvoor nog geen muziek bestaat- die op verzoek van Afif geschreven waren door vrienden, of bevriende kunstenaars, naar aanleiding van het werk van Afif. Een belangrijk deel van de tentoonstelling was de geluidsstudio, waar mensen zich konden inschrijven voor een jamsessie. De teksten uit de tentoonstelling konden zo voorzien worden van muziek, en zo werd het werk van Afif door de interactie met anderen “ voltooid” . Dat is een mooi concept. Helaas hadden we geen tijd de jamsessie te zien. In de nogal museale tentoonstelling moest je de interactie met anderen, die toch de kern is van het werk van Afif er nogal eens bijdenken, waardoor mijn hoge verwachtingen toch niet waargemaakt werden.

Lees meer...

Om negen uur exact vertrok de bus voor de excursie op weg naar de tweede opstapplaats in Arnhem en verder naar het Ruhrgebied.
Heen en terug is het alles bij elkaar zo’n 6 uur rijden. Maar de reis is minstens zo belangrijk als de musea zelf. De resultaten van de werkbesprekingen worden geëvalueerd, onzekerheden, nieuwe ontdekkingen, vorderingen, en zelfs onbeantwoorde liefdes en huiselijke besognes worden besproken. Traditiegetrouw waren er bekertjes koffie en thee, koeken, mandarijnen en krentenbollen, geserveerd door onze dienstbare docenten.
Het eerste reisdoel betrof Skulpturenpark Waldfrieden in Wuppertal. We hadden niet gerekend op een stevige klim naar de ingang van het park, maar eenmaal binnen wachtte ons een mooie rondleiding langs het werk van voornamelijk Tony Cragg. Het park en de villa Waldfrieden behoorden ooit toe aan de Duitse industrieel Kurt Herberts. Vanaf 1989 raakte het volledig in verval.
In 2006 kocht Gragg het park. De villa werd gerestaureerd en er werd onder meer een expositieruimte met veel glas gebouwd.

Lees meer...