5 of 6 jaar NAU - Martha den Ouden
Tien studenten, tien verschillende verhalen. Wat hen samenbracht was het besluit om 5 of zes jaar geleden naar de toelatingsdag van deze opleiding te gaan. Uitstallen van het meegebrachte werk, een gesprek met een van de docenten, het gespannen afwachten of ze toegelaten zouden worden. En toen het zover was, opluchting en nieuwsgierigheid naar wat hen te wachten stond. Toen ik aangenomen werd heb ik een week lang met een brede lach op mijn gezicht rondgelopen, wat wilde ik DIT graag, vertrouwde een van hen me toe.
Het zou niet makkelijk worden, velen haakten af, maar nog even en DAN mogen ze hun werk tonen. Het resultaat van hard werken, zoeken, ontdekken, ontmoedigd raken, zich herpakken.
Het werden ongewone jaren waarin ze met COVID, de verbouwing van het schoolgebouw te maken zouden krijgen en waarin het er om zou spannen of ze in de vertrouwde expositieruimte Loods 6 terecht zouden kunnen. En ook in persoonlijke sfeer hadden sommigen met een erg trieste gebeurtenis te kampen.
Tijdens de COVID jaren zetten de docenten alles op alles om de lessen door te laten gaan. De studenten stonden versteld hoe ze instaat waren om ondanks dat een aantal lessen via Skype gegeven werden, in konden schatten hoe pasteus er geschilderd was, hoe de dieptewerking van een ruimtelijk werk was.
Sommigen misten het onderlinge contact, even met elkaar pauzeren, soepje erbij, anderen vonden het weer prettig dat de materialen voor de desbetreffende lessen ergens in huis binnen handbereik lagen.
Elk van hen had zijn of haar eigen reden om aan de opleiding te beginnen. De meesten van hen waren al wel bezig met het maken van kunst. Sommigen als autodidact, anderen hadden cursussen of een opleiding in die richting gevolgd. Zo’n opleiding kon theoretisch zijn geweest, of ze wilden de vaardigheid om op hun eigen werk te kunnen reflecteren meester worden. Ook kon het zijn dat ze naast hun werk, waar ze vooral met hun hoofd bezig waren, zochten naar een manier om zich creatief te uiten, iets met hun handen te doen. Anderen hadden het verlangen om te leren zien wanneer iets een goed werk is, wat een goed beeld nodig heeft. Dat de NAU een parttime opleiding is, speelde voor sommigen ook mee. Ze moesten het zien te combineren met hun werk, hun gezin.
Ongeveer een keer per maand gingen ze naar school. De lessen en werkbesprekingen wisselden elkaar af. Met enthousiasme en een schat aan kennis waar menig student jaloers op was, behandelden de docenten thema’s, lieten de studenten kennis maken met hedendaagse kunstenaars en begeleidden hen als ze tijdens de les zelf aan het werk gingen.
De werkbesprekingen waren voor de meesten een steeds terugkerend moment van spanning. Het werk, waar ze liefde en energie in hadden gestopt, werd onder de loep genomen. Dat was niet altijd even makkelijk. Het werd een zoektocht naar wat de docenten van hen wilden zien. Thuis gingen ze aan de slag en probeerden ze wat ze in de lessen hadden geleerd vorm te geven, de aanwijzingen die ze tijdens de werkbesprekingen hadden gekregen op te volgen. Toch kon het gebeuren, dat wanneer ze dachten, nu heb ik het gevonden, ze er bij een volgende werkbespreking achter kwamen dat de docenten daar anders over dachten. Ook kon het voorkomen dat de feedback niet consistent was, dat de docenten elkaar tegenspraken. Dat kon bijzonder verwarrend zijn. Wat dan hielp, was een thema vinden dat houvast bood of werk maken, waar ze zelf achter stonden. Zo vonden ze hun eigen weg.
Vijf of zes jaar NAU, vijf of zes jaar intensief met kunst in de weer zijn. Kijken naar kunst, zelf kunst maken, de aanwijzingen van de docenten ter harte nemen, het is allemaal van invloed geweest, op het werk dat ze nu maken. Ze leerden dat ze niet op inspiratie hoefden te wachten maar dat ze konden onderzoeken en uitdiepen. De feedback van de docenten zetten hen aan het denken en hielpen hun eigen weg te bepalen. Ze maakten meerdere ontwikkelingen door. Door de lessen en werkbesprekingen werden ze zich ervan bewust wat voor werk ze wilden maken en hoe ze het creatieve proces beleefden. Ze leerden met andere materialen te experimenteren. Van elke docent leerden ze weer iets anders. Technieken om een werk consistenter en tot een duidelijk geheel te maken, beter te kijken, onbekende dingen uit te proberen, de essentie te zoeken. Ze ontdekten nieuwe kunstenaars en die kennis voor hun eigen werk te gebruiken.
Ook kon de Christine Award ervoor zorgen dat ze zich gingen verdiepen in hoe foto’s bewerkt moesten worden, filmpjes gemaakt konden worden. Voordat ze aan de opleiding begonnen, konden sommigen dat allemaal niet.
Verder werden de excursies als hoogtepunten ervaren. Koffie, thee met stroopwafel in de bus, krentenbol en mandarijntje op de terugweg, andere mensen van de opleiding leren kennen. Ook kon het gebeuren dat ze voor het eerst in hun leven in Venetië waren en er daar achter kwamen dat er een punt van volledig verzadigd raken met naar kunst kijken bereikt kon worden. Te moe om een fototoestel op te tillen en een foto van iets moois te maken, dat hadden ze nog niet eerder ervaren.
Elk jaar veranderde de samenstelling van de klassen. De studenten waren daar niet allemaal even positief over. Ze sloten vriendschappen die ze vervolgens niet konden verdiepen of moesten laten gaan.
Een groot deel van het vierde jaar stond in het kader van het schrijven van de scriptie. De docenten hielpen hen stap voor stap door het proces van het schrijven ervan heen. Zo leerden ze beter naar kunstenaars kijken, kritischer naar hun eigen werk te kijken. Dat maakte hen bewust van de link tussen hun eigen werk en dat van de gekozen kunstenaars. Het hielp hen hun eigen weg te vinden en zo kon het voorkomen dat wanneer ze met hun eigen werk bezig waren, ze zich bijvoorbeeld afvroegen; hoe zou Richard Long zoiets zien? Wat zou hij hiervan maken?
En dan tot slot, als de tentoonstelling voorbij is, wordt de periode waarin de NAU een grote rol in hun leven heeft vervuld afgesloten. Hoe stellen de studenten het zich voor hoe het zal zijn als er niet opnieuw naar een nieuwe werkbespreking toegewerkt hoeft te worden, hoe het zal zijn als de input van de docenten er niet meer zal zijn. Een enkeling heeft daar al over nagedacht en ziet uit naar rust en ruimte, even niks te moeten. Een ander zal niet stoppen maar zeker doorgaan met maken en werken en hoopt kansen te krijgen of te creëren om werk tentoon te stellen, door middel van het werk contact met andere mensen te zoeken en met andere kunstenaars samen te werken. Weer een ander blijft gewoon doorzoeken en door tekenen. That’s the plan!
Martha den Ouden
Helma Mostart, 2022 afgestudeerd
Mijn impressie van vijf jaar NAU.
(2017-2022)
Op zoek naar deeltijdopleidingen op kunstgebied stuitte ik op de NAU. De Nieuwe Akademie Utrecht. Ik zocht op deeltijd en afwisselend. Na veel teken- en schildercursussen had ik behoefte aan andere inzichten.
Door de diversiteit van de lessen: ruimtelijk, tekenen, schilderen en mixed media, was het altijd spannend wat de opdrachten in de lessen waren.
Het gaat niet om techniek, maar om nieuwe inzichten, loslaten, leren kijken, benoemen, je wordt uit je comfortzone gehaald. Ik heb de lessen als intense dagen ervaren. Ik was, als ik weer naar Nijmegen reed, altijd helemaal op, maar tegelijkertijd ook heel voldaan als ik de les begrepen had en voor mijn gevoel goed had uitgevoerd.
Naast de lessen ben je thuis bezig met je eigen proces. Met de tools van de les ben ik de eerste twee jaar gaan experimenteren.
Van schilderen met inkt op fotopapier tot het tekenen op sheets. Met een overheadprojector gewerkt. Installaties van kippengaas en zwarte rietjes gemaakt. Dit was wat ik wilde!
Jacqueline Klos, 2021 afgestudeerd
Mijn reis
De jaren op de NAU lijken wel een beetje op een reis. Je start met je bagage, de werken waarop je fanatiek gezwoegd hebt, en begint onbevangen aan een trip waar je niet op bent voorbereid. Een reis die je op plekken brengt, waar je nog niet eerder was, die je horizonten verbreedt, je blik verruimt. Je zult soms bergafwaarts gaan en het gevoel hebben dat alles je lukt. Maar vaker zul je in opstoppingen terecht komen, of afslagen nemen die nergens toe lijken te leiden. Je bagage blijkt niet te voldoen, je zult afstand moeten nemen van stukken, “kill your darlings” wordt dat liefdevol genoemd. Met pijn in je hart leg je opzij waar je in geloofde en kijk je met een frisse blik naar wat aanvankelijk onder in de koffer lag. Datgene wat je nooit dacht te gebruiken maar een basis bleek te zijn voor een nieuw avontuur. 
De docenten zijn de wegwijzers, al heb je soms wel het gevoel dat iemand de bordjes stiekem heeft verhangen.
Je maakt de reis niet alleen, jouw medereizigers maken hetzelfde mee en de meewarige blikken zijn op moeilijke momenten niet van de lucht. Iedereen komt een keer op een punt dat de auto echt niet meer vooruit wil en de Wegenwacht in geen velden of wegen te zien is. Dat niets je rest dan in de verte staren en wachten op een lumineus idee, of op de wilskracht om gewoon maar door te gaan.Mijn “Wegenwachtmoment” kwam na het derde jaar, toen mijn schilderijen en monotypes niet genoeg groei toonden en ingehaald werden door het vloekwoord “cliché”.
Peter van Zwol, 2021 afgestudeerd
Terwijl ik bezig ben met het uitzoeken van foto’s voor mijn portfolio dwalen mijn gedachten onwillekeurig af naar juni 2016. De zaterdag dat ik mij meldde voor de toelatingsdag van de Nieuwe Akademie. Het begon al goed. De docent die mij ontving maakte korte metten met mijn uitgesproken wens om beter te leren tekenen, perspectief en zo. “Dat doen we hier niet, koop dan maar een boekje.” Maar haar opmerkingen over mijn werk stemde me wel positief. Diezelfde avond ontving ik al een mail dat ik was toegelaten.
Wat hebben deze vijf jaar me gebracht? 
De eerste twee jaar met vier verschillende vakken - mixed media, schilderen, tekenen en ruimtelijk werken - staan in het teken van ontdekken, experimenteren en nieuwe terreinen betreden. Soms frustratie, maar even vaak euforie als er een goede beoordeling van je werk uit rolt. Het bood me de gelegenheid om te experimenteren met werk dat ik anders nooit gemaakt of ontdekt zou hebben.
Om iets van de sfeer te schetsen: Bij een les van Ruimtelijk Werken kreeg elke student de opdracht om zoveel mogelijk spullen van een bepaalde kwaliteit mee te nemen. Alles van kunststof, alles van hout, enzovoort. Bij aanvang van de les zeulden we allemaal met dozen, koffers en tassen het pand binnen en werd er in de gang een ware vrijmarkt gemaakt waar iedereen alles van haar gading kon kiezen. De opdracht was om een stad te bouwen uit het boek “De onzichtbare steden” van Italo Calvino.
Dymphie Kies, 2020 afgestudeerd
Van art-journal naar expositie: 5 jaar NAU
Ik zie mezelf nog zitten, zes jaar geleden juni 2014 in de kantine van de Nimeto in Utrecht. Dood nerveus was ik en gespannen: zou ik door de toelating komen, zou mijn werk goed genoeg zijn, wat vond de docent van de NAU überhaupt van mijn textiele werk, mijn art-journals en enkele tekeningen….? Ik had werkelijk geen idee! Ik voelde me alsof ik eindexamen deed en van tevoren er van overtuigd was, dat ik zou zakken.
Het tegendeel werd waarheid, ik kon starten in september aan de NAU. Misschien omdat ik tijdens het toelatingsgesprek helder kon beschrijven wat ik minder geslaagd vond aan de door mij aangeleverde werken. Maar ook wat mijn doel was met het volgen van deze deeltijd-opleiding aan een kunstacademie: mijn textiele werk naar een hoger niveau brengen en het vak van kunstenaar ècht leren verstaan.
Nog steeds ben ik deze docent dankbaar voor het vertrouwen dat hij toen in mij uitgesproken heeft. Vanaf dit moment van toelating ben ik aan een ontdekkingsreis begonnen die oneindig is, weet ik nu. Laat ik jullie meenemen in mijn – persoonlijke – ervaringen met zes studiejaren aan de NAU.
Wim van den Camp 2019 afgestudeerd
Vroeger heb ik in middelharde steensoorten gehakt en maakte ik ruimtelijk werk met papier.
Dat liep uit op tentoonstellingen en deelnemen aan kunstmarkten. Ik stak daar veel tijd in. Maar op den duur vond ik dat er geen groei meer in zat. Ik ben toen gaan zoeken naar een opleiding in deeltijd, geen cursus waar je een techniek aanleert, maar een algemene kunstopleiding.
Die heb ik uiteindelijk gevonden bij de Nieuwe Akademie Utrecht, de NAU, een vijfjarige deeltijdopleiding voor volwassenen, zeg maar tweede-kans-onderwijs. Ik had enkele oud-studenten van de NAU gemaild over de opleiding en kreeg erg enthousiaste verhalen als respons. Ik besloot me in te schrijven. Het was wel spannend, werk laten zien waar kritisch naar werd gekeken. Ik werd toegelaten!
NAU N U 2019, hoe is het om af te studeren?
Natuurlijk, het gevoel van euforie! Afstuderen aan de NAU in Loods 6, Knsm-Laan 143 Amsterdam, 29 juni 2019. Daar staan we dan, onderaan de trap en worden één voor één toegesproken door onze scriptiebegeleider. Je klimt de trap op en kijkt over alle toeschouwers heen en luistert in een waas naar het verhaal. En het klopt allemaal wat er gezegd wordt: hard gewerkt, verschillende stappen gezet, doodgelopen, ontspoord, teruggezet op de rails. Een richting in geduwd, gestuurd, ertoe verleid, zachtjes uitgenodigd, voorzichtig aangespoord, wellicht gesuggereerd. De laatste 2 jaar van de opleiding hebben we stappen gezet, zelf leren bepalen wat goed is, onder woorden leren brengen wat we maken en waarom. Beeldelementen eerst leren ontdekken en beschrijven en daarna bewust toegepast. Een statement beschreven met daarin ons werkproces geformuleerd. Want als je ergens hangt, staat, leunt of beweegt, moet je toeschouwers een verhaal over je werk kunnen vertellen. En dat merk je, gelijk op deze afstudeerdag zelf. Waar toeschouwers je werk zien en er meer over willen horen. Er vragen over stellen. Je zou het echt niet leuk vinden als iemand zich af zou vragen of hij dit niet al eens eerder heeft gezien? We blijken met zijn allen heel goed voorbereid!
Anita Kremers 2018 afgestudeerd
Daar stond ik dan op een zaterdag in juni 2013, keurig met mijn schilderijen onder mijn armen om me aan te melden voor de Nieuwe Akademie Utrecht. Dé part-time opleiding tot beeldend kunstenaar. Dit was de opleiding waar ik de uitdaging zou krijgen die ik zocht. Het avontuur kon beginnen en dat is het van de eerste dag tot aan de laatste werkbespreking zeker geweest.
De eerste twee jaren waren zeer afwisselend, de vier vakken werden verdeeld over deze jaren en ik mocht starten met mixed media en tekenen. Mijn werk schoot ook alle kanten uit, vanuit het schilderen ging ik over op plat textiel werk en langzaam aan ontwikkelde ik een eigen stijl in ruimtelijk werk. Onderzoeken en experimenteren was het motto, nou dat heb ik dan ook zeker gedaan. Zo heb ik tijdens een les eens een performance gedaan en ik kon me ook helemaal vinden in de les met de kleding. Wellicht heeft dat ertoe geleid dat ik met textiel verder ben gegaan.
De afronding Christien Loen Eindexpo 2018
Christien Loen over het afstudeerjaar aan de NAU.
Aan het eind van het vierde jaar ben je blij dat je door bent naar het vijfde jaar. In januari volgt de beoordeling of je mee kunt doen met de eindexpositie en eigenlijk ook of je “geslaagd” bent. Ik vond het tot het laatste moment spannend en was intens blij dat ik door kon gaan.
Dan komt de voorbereiding van de eindexpositie en ondertussen werk je hard door, want de werkbesprekingen gaan door. Bij mijzelf en mijn klasgenoten zag ik alles op z’n plek vallen. Iedereen kwam in de lift. Was ik tot nu toe vaak bezig met experimenten, ging ik niet voor “af” werk, maar probeerde vooral de bedoeling helder te maken. Nu ineens deed elke keuze er toe, van plakband tot spijker, van streep tot stip. Want straks bij de expo kijken er mensen naar je werk. Deze mensen komen zonder voorkennis binnen, dus je werk moet voor zich spreken.
Roland Aalbers 2016 afgestudeerd
Nieuwe Akademie Utrecht 2011 - 2016
Dat ik een keer wilde gaan schilderen was al vroeg duidelijk voor mij. Rond mijn 17e levensjaar schat ik zo in, zag ik een documentaire over een Duits-Russische schilder die een verpletterende indruk op mij maakte. Walter Spies was zijn naam; ik heb hem later nog eens opgezocht maar begreep toen niet meer zo goed waarom hij zo'n indruk maakte. Ik was toen al druk met muziek bezig en tijdens en na mijn conservatoriumstudie had ik geen tijd voor andere kunst. Dacht ik. Net zoals beeldende kunst kan muziek je helemaal in beslag nemen. De drang werd later echter steeds groter; ik besloot te beginnen met tekenlessen en daarna nog een cursus en een workshop. Maar dat was het allemaal niet. Ik zocht naar meer vrijheid en verdieping.